تلویزیون ماهواره‌ای و ارزش‌های اجتماعی

منصور ساعی و احمد ساعی

ناشر: علمی و فرهنگی

تعداد صفحه: ۲۵۷ صفحه

قیمت:۲۰ هزار تومان

فرهنگ امروز: موضوع اصلی کتاب حاضر بررسی دو مفهوم تلویزیون ماهواره‌ای و ارزش‌های اجتماعی است. ارزش‌های اجتماعی واقعیت‌ها و امور و کمال مطلوب‌ها با شیوه‌هایی از بودن و شدن هستند که مورد پسند و پذیرش و مطلوب بیشتر افراد جامعه بوده و افراد نسبت به آن متعهد هستند. ارزش‌های اجتماهی منبعث از نظام‌های ارزشی یک جامعه است. نظام ارزشی دربرگیرنده سلسله مراتب یا اولویت‌هایی از آرمان‌هاست که اساسی‌ترین لایه‌های هویت فردی و جمعی بوده و شکل‌دهنده پایه‌های نظام نگرشی و رفتاری است. نظام ارزش‌های اجتماعی هر جامعه را می‌توان محصول فرایندهای اجتماعی و تاریخی آن جامعه و نتیجه تعاملات افراد با محیط اجتماعی دانست. مقوله دیگر بحث یعنی رسانه‌ها به ویژه رادیو و تلویزیون یکی از عوامل اجتماعی فرهنگی تاثیرگذار در تحولات اجتماعی هستند که همواره از آن دست عومل و متغیرهایی بوده‌اند که در مباحث مربوط به بررسی ارزش‌ها و هنجارهای جوامع از آن‌ها هم به مثابه تقویت کننده ارزش‌ها و باورهای موجود یاد می‌شود. در جامعه اطلاعاتی کنونی رسانه‌های فراگیری همچون تلویزیون‌های ماهواره‌ای به یکی از مهمترین منابع تولید، بازتولید و توزیع معرفت تبدیل شده‌اند، به طوری که شناخت، تصویر و درک نسل‌های نوین را از محیط و پدیده‌های پیرامون شکل می‌دهند. در بسیاری از موارد این رسانه‌های نوین به دلیل حضور دائمی و فراگیرشان(نه مقطعی مانند آموزش و پرورش رسمی) جایگزین نهاد خانواده، آموزش و پرورش و دیگر نهادهای جامعه‌پذیری شده‌اند و به یکی از منابع و مراجع اصلی در دریافت معرفت‌ها و ارزش‌های نسل جدید تبدیل شده‌اند. امروزه تلویزیون با کمک فناوری ماهواره با گذشتن از مرزهای ملی یک کشور قادر به پخش و انتشار ارزش‌ها و عناصر فرهنگی یک جامعه در میان جوامع دیگر است. خاصیت فراملی تلویزیون‌های ماهواره‌ای باعث شده است که تغییر و تحولات ارزشی در بیشتر کشورهای جهان با شتاب زیادی همراه شود. در سال‌های اخیر در جامعه ایران نیز همانند همه مناطق جهان برنامه‌های رادیو و تلویزیونی ماهواره‌ای به دلیل ورود همگانی شدن و سهولت دسترسی به فناوری‌های دریافت این برنامه‌ها، کانال‌های متعدد غربی و غیرغربی به حیات اجتماعی و حریم خانه و خانواده جامعه ایرانی وارد شده‌اند. به عبارتی اگر قبلا ورود دیگری و بیگانه‌ای با ارزش‌های متفاوت به حریم خصوصی و چهاردیواری منوط به کسب اجازه و هماهنگی میزبان بود اکنون این دیگری بیگانه بدون اجازه هر لحظه مهمان خانه‌های ایرانیان است. مسئله این است که حضور این دیگری متفاوت با ارزش‌ها، سنت‌ها و رگه‌های هویتی جامعه و خانواده ایرانی چه تاثیری بر ابعاد ارزش‌های اجتماعی ما می گذارد؟ آیا موجب همگرایی ارزش‌های اجتماعی بین نسلی شده است یا اینکه واگرایی را دامن زده است؟ بر این اساس کتاب حاضر سعی دارد به بررسی اثر شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای در همگرایی ارزش‌های اجتماعی بین دو نسل جوانان و میانسالان بپردازد.